اللغات التوركية

(تم التحويل من لغات تركية)
لغات توركية
Turkic
Geographic
distribution		—
Linguistic classificationAltaic (controversial)
  • لغات توركية
    Turkic
Proto-languageProto-Turkic
Subdivisions
ISO 639-5trk
Turkic languages.png
Distribution of the Turkic languages across Eurasia

Countries and autonomous subdivisions where a Turkic language has official status

اللغات التوركية Turkic languages عبارة عن عائلة لغوية ما لا يقل عن 35 لغة، تتحدث بها الشعوب التوركية في مناطق واسعة من شرق أوروبا والبحر الأبيض المتوسط ​​إلى سيبيريا وغرب الصين، وتعتبر جزءا من عائلة اللغات الألطية . بعد انتهاء المؤتمر الأول للدراسات التركية في باكو سنة 1926 ، تم إقرار نظام كتابة موحد للغات التوركية .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

السمات

انظر أيضاً: لغات ألطية


التاريخ

انظر أيضاً: لغة توركية بدائية, شعوب توركية, and هجرة توركية

سجلات مكتوبة في وقت مبكر

التوسع الجغرافي والتطور

التصنيف

نسبة عدد الناطقين باللغات التوركية
التركية
  
 30.3%
أذربيجاني
  
 11.7%
الأوزبكية
  
 10.2%
القزخية
  
 4.3%
أويغور
  
 3.6%
التتارية
  
 2.2%
التركمانية
  
 1.3%
القيرغيزية
  
 1%
Other
  
 35.4%

مخطط

isogloss التوركية القديمة التركية آذري الأوزبكية أويغور التتارية القزخية القيرغيزية ألطاي Western Yugur Fu-yü Gyrgys خكاس توڤا ساخا/ياقوت خلج چواش
z/r (تسعة) toquz dokuz doqquz toqqiz toqquz tuğız toğız toğuz toğus doğus toğıs tos toğus toqquz tăχăr
*h- (قدم) adaq ayak ayaq oyoq ayaq ayaq ayaq ayaq azaq azıχ azaχ adaq ataχ hadaq ura
*VdV (قدم) adaq ayak ayaq oyoq ayaq ayaq ayaq ayaq azaq azıχ azaχ adaq ataχ hadaq ura
*-g (جبل) tag dağ* dağ toğ tağ taw taw tō tū tağ daχ tağ dağ tıa tāğ tu
suffix *-g (جبلي) taglıg dağlık* dağlıq toğlık tağlıq tawlı tawlı tōlū tūlu
*-ń (قرية) köy- kuy- köy-/küy- köy- küy- küy- küy- köy- kiěn-

*In the standard Istanbul dialect of Turkish, the ğ في dağ و dağlık لا تتحقق كصائت، بل كمـَدّة قصيرة للحرف المتحرك السابق.

الأعضاء

Proto-Turkic Southwestern Common Turkic (غز)  
West Oghuz
East Oghuz
South Oghuz
(Arghu)  
Northwestern Common Turkic (Kipchak)

Map-Kypchak Language World.png

 
West Kipchak
North Kipchak (Volga–Ural Turkic)
South Kipchak (Aralo-Caspian)
Southeastern Common Turkic (Uyghuric) West
East
Northeastern Common Turkic (Siberian) North Siberian
South Siberian Sayan Turkic
Yenisei Turkic
Chulym Turkic
Altai Turkic[8]
  • Altay Oirot and dialects such as Tuba, Qumanda, Qu, Teleut, Telengit
Oghur  


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

مقارنة المفردات

معنى مشترك Old Turkic Turkish Azerbaijani Turkmen Tatar Bashkir Kazakh Kyrgyz Uzbek Uyghur Sakha/Yakut Chuvash
- أب Ata Ata Ata Ata Atta Ata(y) Ata Ata Ota Ata Ata Ate
أم Ana Ana/Anne Ana Ene Ana Inä(y)/Asay Ana Ene Ona Ana Anne
Sound Avaz Avaz Avaz Avaz Awaz Əwez Avaz Ovoz Avaz Avaz
ابن O'gul Oğul/Oğlan Oğul Oğul Ul, uğıl Ul Ul Uul O'g'il Oghul Uol Yvăl, Ul
رجل Er(kek) Er(kek) Er Erkek İr İr(käk) Er(kek) Erkek Erkak Er Er Ar/Arşçin
بنت Kyz Kız Qız Gyz Qız Qıð Qız Kız Qiz Qiz Ky:s Hĕr
شخص Kişi Kişi/Şahıs Kişi/Şəxs Kişi Keshe Keşe Kisi Kishi Kishi Kishi Kihi Şçin
عروس Kelin Gelin Gəlin Gelin Kilen Kilen Kelin Kelin Kelin Kelin Kylyn Kin
حماة Kaynana Qaynana Gayın ene Qayın ana Qäynä Qayın ene Kaynene Qayın ona Qeyinana Hun'ama
أجزاء الجسم قلب Yürek Yürek Ürək Ýürek Yöräk Yöräk Jürek Jürök Yurak Yürek Süreq Čĕre
دم Qan Kan Qan Ga:n Qan Qan Qan Kan Qon Qan Qa:n Jun
رأس Baš Baş Baş Baş Baş Baş Bas Bash Bosh Baş Bas Puś
شعر Qıl Kıl Qıl Qyl Qıl Qıl Qıl Kıl Qil Qil Kıl
عين Köz Göz Göz Göz Küz Küð Köz Köz Ko'z Köz Kos Kuś
رمش Kirpik Kirpik Kiprik Kirpik Kerfek Kerpek Kirpik Kirpik Kiprik Kirpik Kirbi: Hărpăk
أذن Qulqaq Kulak Qulaq Gulak Qolaq Qolaq Qulaq Kulak Quloq Qulaq Gulka:k Hălha
أنف Burun Burun Burun Burun Borın Moron Murın Murun Burun Burun Murun
ذراع Qol Kol Qol Gol Qul Qul Qol Kol Qo'l Qol,Bilek Qol Hul/Hol
يد El(ig) El Əl El Alaqan Alakan Qol;Ilik Ili: Ală
أصبع Barmak Parmak Barmaq Barmak Barmaq Barmaq Barmaq Barmak Barmoq Barmaq Pürne/Porn'a
أظفر Tyrnaq Tırnak Dırnaq Dyrnaq Tırnaq Tırnaq Tırnaq Tyrmak Tirnoq Tirnaq Tynyraq Čĕrne
ركبة Tiz Diz Diz Dy:z Tez Teð, tubıq Tize Tize Tizza Tiz Tüsäχ Čĕrpuśśi
عجل Baltyr Baldır Baldır Baldyr Baltır Baltır Baltır Baltyr Boldir Baldir Ballyr Pıl
قدم Adaq Ayak Ayaq Aýak Ayaq Ayaq Ayaq Ayak Oyoq Ayaq Ataq Ura
بطن Qaryn Karın Qarın Garyn Qarın Qarın Qarın Karyn Qorin Qerin Qaryn Hyrăm
حيوانات حصان At At At At At At At At Ot At At Ut
ماشية Siyir, İnek Sığır, İnek İnək, Sığır Sygyr Sıyır Hıyır Sïır Sıyır Sigir Siyir Inax Vıleh
كلب Yt İt İt It Et Et Ït It It It Yt Jytă
سمك Balyq Balık Balıq Balyk Balıq Balıq Balıq Balık Baliq Beliq Balyk Pulă
قملة Bit Bit Bit Bit Bet Bet Bït Bit Bit Pit Byt Pyjtă/Put'ă
أسماء أخرى منزل Uy Ev Ev Öý Öy Öy Üy Üy Uy Öy Av*
خيمة Otag Otağ Otaq Otag O'toq Otaq Otu:
طريق Yol Yol Yol Yo:l Yul Yul Jol Jol Yo'l Yol Suol Śul
جسر Köprüq Köprü Körpü Köpri Küper Küper Köpir Köpürö Ko'prik Kövrük Kürpe Kĕper
سهم Oq Ok Ox Ok Uq Uq Oq Ok O'q Oq Oχ Uhă
حريق Ot Od Od Ot Ut Ut Ot Ot O't Ot Uot Vut/Vot
رماد Kül Kül Kül Kül Köl Köl Kül Kül Kul Kül Kül Kĕl
ماء Suv Su Su Suw Su Hıw Su Suu Suv Su Ui Šyv/Šu
سفينة، قارب Kemi Gemi Gəmi Gämi Köymä Kämä Keme Keme Kema Keme Kimĕ
بحيرة Köl Göl Göl Köl Kül Kül Köl Köl Ko'l Köl Küöl Külĕ
شمس/يوم Küneš Gün(eş) Gün(əş) Gün Kön Kön Kün Kün Kun Kün Kün Kun
سحابة Bulut Bulut Bulud Bulut Bolıt Bolot Bult Bulut Bulut Bulut Bylyt Pĕlĕt
نجمة Yulduz Yıldız Ulduz Ýyldyz Yoldız Yondoð Juldız Jıldız Yulduz Yultuz Sulus Śăltăr
أرض Topraq Toprak Torpaq Toprak Tufraq Tupraq Topıraq Topurak Tuproq Tupraq Toburaχ Tăpra
تلة Töpü Tepe Təpə Depe Tübä Tübä Töbe Töbö Tepa Töpe Töbö Tüpĕ
شجرة/خشب Yağac Ağaç Ağac Agaç Ağaç Ağas Ağaş Jygach Yog'och Yahach Jyvăś
إله (Tengri) Tengri Tanrı Tanrı Taňry Täñre Täñre Täñiri Teñir Tangri Tengri Tanara Tură/Toră
سماء،أزرق Kök Gök Göy Gök Kük Kük Kök Kök Ko'k Kök Küöq Kăvak/Koak
الصفات طويل Uzun Uzun Uzun Uzyn Ozın Oðon Uzın Uzun Uzun Uzun Uhun Vărăm
جديد Yany Yeni Yeni Yany Yaña Yañı Jaña Jañı Yangi Yengi Sana Śĕnĕ
سمين Semiz Semiz Semiz Simez Himeð Semiz Semiz Semiz Semiz Emis Samăr
كامل Tolu Dolu Dolu Do:ly Tulı Tulı Tolı Tolo To'la Toluq Toloru Tulli
أبيض Aq Ak Ağ Ak Aq Aq Aq Ak Oq Aq
أسود Qara Kara Qara Gara Qara Qara Qara Kara Qora Qara Xara Hura
أحمر Qyzyl Kızıl Qızıl Gyzyl Qızıl Qıðıl Qızıl Kızıl Qizil Qizil Kyhyl Hĕrlĕ
أرقام 1 Bir Bir Bir Bir Ber Ber Bir Bir Bir Bir Bi:r Pĕrre
2 Eki İki İki Iki İke İke Eki Eki Ikki Ikki Ikki Ikkĕ
4 Tört Dört Dörd Dö:rt Dürt Dürt Tört Tört To'rt Tört Tüört Tăvattă
7 Yeti Yedi Yeddi Yedi Cide Yete Jeti Jeti Yetti Yetti Sette Śiččĕ
10 On On On O:n Un Un On On O'n On Uon Vunnă/Vonnă
100 Yüz Yüz Yüz Yüz Yöz Yöð Jüz Jüz Yuz Yüz Sü:s Śĕr
Old Turkic Turkish Azerbaijani Turkmen Tatar Bashkir Kazakh Kyrgyz Uzbek Uyghur Sakha/Yakut Chuvash


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

انظر ايضا

المصادر

  1. ^ Khalaj is surrounded by Oghuz languages, but exhibits a number of features that classify it as non-Oghuz.
  2. ^ Crimean Tatar and Urum are historically Kipchak languages, but have been heavily influenced by Oghuz languages.
  3. ^ Tura, Baraba, Tomsk, Tümen, Ishim, Irtysh, Tobol, Tara, etc. are partly of different origin (Johanson 1998) [1]
  4. ^ Of Altai Turkic origin, but recently closer to Kazakh (Johanson 1998)
  5. ^ Deviating. Probably of South Siberian origin (Johanson 1998)
  6. ^ Deviating. Historically developed from Southwestern (Oghuz) (Johanson 1998) [2]
  7. ^ Aini contains a very large Persian vocabulary component, and is spoken exclusively by adult men, almost as a cryptolect.
  8. ^ Some dialects are close to Kirghiz (Johanson 1998)

قراءات للإستزادة

  • Baskakov, N.A. 1962, 1969. Introduction to the study of the Turkic languages. Moscow. (In Russian)
  • Boeschoten, Hendrik & Lars Johanson. 2006. Turkic languages in contact. Turcologica, Bd. 61. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3447052120
  • Clausen, Gerard. 1972. An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish. Oxford: Oxford University Press.
  • Deny, Jean et al. 1959–1964. Philologiae Turcicae Fundamenta. Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Johanson, Lars & Éva Agnes Csató (ed.). 1998. The Turkic languages. London: Routledge. ISBN 0-415-08200-5.
  • Johanson, Lars. 1998. "The history of Turkic." In: Johanson & Csató, pp. 81–125.[3]
  • Johanson, Lars. 1998. "Turkic languages." In: Encyclopædia Britannica. CD 98. Encyclopædia Britannica Online, 5 sept. 2007.[4]
  • Menges, K. H. 1968. The Turkic languages and peoples: An introduction to Turkic studies. Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Öztopçu, Kurtuluş. 1996. Dictionary of the Turkic languages: English, Azerbaijani, Kazakh, Kyrgyz, Tatar, Turkish, Turkmen, Uighur, Uzbek. London: Routledge. ISBN 0415141982
  • Samoilovich, A. N. 1922. Some additions to the classification of the Turkish languages. Petrograd.[5]
  • Schönig, Claus. 1997–1998. "A new attempt to classify the Turkic languages I-III." Turkic Languages 1:1.117–133, 1:2.262–277, 2:1.130–151.
  • Starostin, Sergei A., Anna V. Dybo, and Oleg A. Mudrak. 2003. Etymological Dictionary of the Altaic Languages. Leiden: Brill. ISBN 9004131531
  • Voegelin, C.F. & F.M. Voegelin. 1977. Classification and index of the World's languages. New York: Elsevier.

وصلات خارجية

الكلمات الدالة:
تمّ الاسترجاع من "https://www.marefa.org/w/index.php?title=اللغات_التوركية&oldid=2109425"