لغة بيلاروسية
بيلاروسية Belarusian/Belorussian | ||
---|---|---|
беларуская мова BGN/PCGN:
byelaruskaya mova
| ||
تـُستخدم في | روسيا البيضاء, بولندا, في 14 بلد | |
إجمالي المتكلمين | 4 إلى 9 مليون | |
الترتيب | 74 | |
عائلة لغات | هندو-أوروبية
| |
نظام الكتابة | سيريلية | |
الوضع الرسمي | ||
لغة رسمية في | بلاروس, several communes of the Podlaskie Voivodeship of بولندا
| |
ينظمها | الأكاديمية الوطنية للعلوم بروسيا البيضاء | |
أكواد اللغة | ||
ISO 639-1 | be | |
ISO 639-2 | bel | |
ISO 639-3 | bel | |
ملاحظة: هذه الصفحة قد تتضمن رموز صوتية من IPA مكتوبة باليونيكود. انظر جدول IPA للإنجليزية لمفتاح نطق مبني على الإنجليزية. |
لغة بيلاروسية أو البيلاروسية (беларуская мова, BGN/PCGN: byelaruskaya mova, علمية: belaruskaja mova, Łacinka: biełaruskaja mova) هي لغة أهل روسيا البيضاء وتتحدث بها روسيا البيضاء بشكل رئيسي وكذلك تنتشر في روسيا, اوكرانيا وبولندا و أذربيجان, كندا, استونيا, كزاخستان, قيرغيزستان, لاتفيا, لتوانيا, ملدوفا, طاجيكستان, تركمنستان, الولايات المتحدة, أوزبكستان. ويتحدث بها حول العالم حوالي 10.2 مليون شخص.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
علم الأصوات
الأبجدية
النحو
اللهجات
الأسماء
التاريخ
Guberniya* | إجمالي السكان | بيلاروسيون (Beloruskij) | روس (Velikoruskij) | بولنديون (Polskij) |
---|---|---|---|---|
Vilna | 1,591,207 | 891,903 | 78,623 | 130,054 |
Vitebsk | 1,489,246 | 987,020 | 198,001 | 50,377 |
Grodno | 1,603,409 | 1,141,714 | 74,143 | 161,662 |
مينسك | 2,147,621 | 1,633,091 | 83,999 | 64,617 |
Mogilev | 1,686,764 | 1,389,782 | 58,155 | 17,526 |
سمولنسك | 1,525,279 | 100,757 | 1,397,875 | 7,314 |
Chernigov | 2,297,854 | 151,465 | 495,963 | 3,302 |
Vistula guberniyas | 9,402,253 | 29,347 | 335,337 | 6,755,503 |
كل الامبراطورية | 125,640,021 | 5,885,547 | 55,667,469 | 7,931,307 |
* See also: Administrative-territorial division of Belarus and bordering lands in 2nd half 19 cent. (right half-page) and Ethnical composition of Belarus and bordering lands (prep. by Mikola Bich on the basis of 1897 data) |
The end of the 19th century however still showed that the urban language of Belarusian towns remained either Polish or Russian and in the same census towns exceeding 50000 had Belarusian speakers of less than a tenth. This state of affairs greatly contributed to a perception that Belarusian is a "rural" and "uneducated" language.
However the census was a major breakthrough for the first steps of the Belarusian national self-conscience and identity, as it clearly showed to the Imperial authorities, and the still strong Polish minority that the population and the language was neither Polish nor Russian.
ملاحظات
المصادر
- [Karsk 1893] Карский Е. Ф. Что такое древнее западнорусское наречие? // «Труды Девятого археологического съезда в Вильне, 1893», под ред. графини Уваровой и С. С. Слуцкого, т. II – М., 1897. – с. 62 – 70. In edition: Карский Е. Ф. Белорусы: 3 т. Т. 1 / Е. Ф. Карский / Уступны артыкул М. Г. Булахава, прадмова да першага тома і каментарыі В. М. Курцовай, А. У. Унучака, І. У. Чаквіна . – Мн. : БелЭн, 2006. – с. 495 – 504. ISBN 985-11-0360-8 (T.1), ISBN 985-11-0359-4.
- [Karsk 1903] Карский, Е. Ф. Белорусы: 3 т. Т. 1 / Уступны артыкул М. Г. Булахава, прадмова да першага тома і каментарыі В. М. Курцовай, А. У. Унучака, І. У. Чаквіна. ; [Карскій. Бѣлоруссы. Т. I – Вильна, 1903] – Мн. : БелЭн, 2006. ISBN 985-11-0360-8 (Т.1), ISBN 985-11-0359-4.
- [Lyosik 1917] [Язэп Лёсік] Граматыка і родная мова : [Вольная Беларусь №17, 30.08.1917] // Язэп Лёсік. Творы: Апавяданні. Казкі. Артыкулы / (Уклад., прадм. і камент. А. Жынкіна. – Мн. : Маст. літ., 1994. – (Спадчына). ISBN 5-340-01250-6.
- [Stank 1939] Ян Станкевіч. Гісторыя беларускага языка [1939] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. - Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6.
- [StStank 1962] Станкевіч С. Русіфікацыя беларускае мовы ў БССР і супраціў русіфікацыйнаму працэсу [1962] / Прадмова В. Вячоркі. – Мн. : Навука і тэхніка, 1994. ISBN 5-343-01645-6.
- [Zhur 1978] А. И. Журавский. Деловая письменность в системе старобелорусского литературного языка // Восточнославянское и общее языкознание. – М., 1978. – С. 185-191.
- [Halyen 1988] Галенчанка Г. Я. Кнігадрукаванне ў Польшчы // Францыск Скарына і яго час. Энцыклапед. даведнік. – Мн. : БелЭн, 1988. ISBN 5-85700-003-3.
- [AniZhur 1988] Анічэнка У. В., Жураўскі А. І. Беларуская лексіка ў выданнях Ф. Скарыны // Францыск Скарына і яго час. Энцыклапед. даведнік. – Мн. : БелЭн, 1988. ISBN 5-85700-003-3.
- [Zhur 1993] Жураўскі А. І. Беларуская мова // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1. - Мн.: БелЭн, 1993.
- [Yask 2001] Яскевіч А. А. Старабеларускія граматыкі: да праблемы агульнафілалагічнай цэласнасці. – 2-е выд. – Мн. : Беларуская навука, 2001. ISBN 985-08-0451-3.
- [Lis 1991] Браніслаў Тарашкевіч. Выбранае: Крытыка, публіцыстыка, пераклады / Укладанне, уступ, камент. А. Ліса. – Мн. : Маст. літ., 1991. – (Спадчына). ISBN-5-340-00498-8
- [Lis 1966] Арсень Ліс. Браніслаў Тарашкевіч – Мн. : Навука і Тэхніка, 1966.
- [BAC 1926] Да рэформы беларускага правапісу. // Пасяджэньні Беларускае Акадэмічнае Конфэрэнцыі па рэформе правапісу і азбукі. - Мн.: [б. м.], [1927?].
- [Tarashk 1929] Б. Тарашкевіч. Беларуская граматыка для школ. - Вільня : Беларуская друкарня ім. Фр. Скарыны, 1929 ; Мн. : «Народная асвета», 1991 [факсімільн.]. - Выданьне пятае пераробленае і пашыранае.
- [Stank 1918] Ян Станкевіч. Правапіс і граматыка [1918] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. - Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6
- [Stank 1927] Ян Станкевіч. Беларуская Акадэмічная Конфэрэнцыя 14.–21.XI.1926 і яе працы дзеля рэформы беларускае абэцэды й правапісу (агульны агляд) [1927] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. - Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6
- [Stank 1930] Ян Станкевіч. Б. Тарашкевіч: Беларуская граматыка для школ. Выданьне пятае пераробленае і пашыранае. Вільня. 1929 г., бал. 132 + IV [1930–1931] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. - Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6
- [Baranowski 2004] Ігар Бараноўскі. Помнік сьвятару-беларусу (120-ыя ўгодкі з дня нараджэньня а. Баляслава Пачопкі) // Царква. Грэка-каталіцкая газета. № 4 (43), 2004. – Брэст: ПП В.Ю.А., 2004.
انظر أيضا
- Old Ruthenian language
- لغات سلافية شرقية
- Kievan Rus'
- Ruthenia
- Narkamauka
- Trasianka, a blend of Russian and Belarusian languages spoken by many in Belarus
- Swadesh list of Belarusian words
وصلات خارجية
- Ethnologue report for Belarusian
- English-Belarusian dictionaries, in Lacinka
- (بلاروسية) Łacinka.org
- Metrica of GDL
- Statutes of GDL
- (بلاروسية) pravapis.org - Belarusian language
- Fundamentals of Modern Belarusian
- Belarusan English Dictionary from Webster's Online Dictionary - the Rosetta Edition
- A short Belarusian-English-Japanese Phrasebook(Renewal) incl. sound file
- Composition of the population of Belorussia